De Wichter pruimenboom in bloei bij Stinze Stiens

De Wichter pruimenboom in bloei bij Stinze Stiens

Het is nu op alle terreinen prachtig in het voorjaar. De bomen en struiken beginnen in blad te komen, de bodem is nu ook groen, vruchtbomen bloeien of beginnen te bloeien en er staan nu ook weer diverse stinzenplanten uitbundig te bloeien. Hackfort stuurt meerdere foto’s en zegt: ‘Ik weet niet welke ik kiezen moet.’ Er is zoveel moois te zien. Klik vooral op de foto’s om ze te vergroten.

Stinzenflora-monitor Kalender 17.14 Klik op afbeelding om te vergroten

Stinzenflora-monitor Kalender 17.14 Klik op afbeelding om te vergroten

Holwortel bij de Sint Vituskerk in Stiens

Holwortel bij de Sint Vituskerk in Stiens

De Holwortel, bloeit nog uitbundig, maar begint ook al uit te bloeien en zaad te zetten. De Vingerhelmbloem bloeit nog.

Gele anemoon bij de grafheuvel bij Martenastate.

Gele anemoon bij de grafheuvel bij Martenastate.

De Gele anemoon staat nog prachtig op Martenastate. Afhankelijk van het terrein kunt u nog genieten van het blauw van de Oosterse sterhyacint (Scilla siberica) net als het blauw van de Blauwe anemoon.

Blauwe anemoon en Holwortel (wit en roze) bij Philippusfenne

Blauwe anemoon en Holwortel (wit en roze) bij Philippusfenne

Bij Stinze Stiens ontdekten we deze week één bloemetje van de Blauwe anemoon, die we nog niet eerder hadden gezien. We waren in de veronderstelling dat deze plant bij ons niet aanwezig was. Het wit van de bloeiende Bosanemomen is prachtig in de zon net als het wit van de bloeiende Zomerklokken.

Zomerklokje 'Gravity Giant' bij Stinze Stiens

Zomerklokje ‘Gravitye Giant’ bij Stinze Stiens

Zomerklokje bij Hackfort

Zomerklokje bij Hackfort

De negentiende-eeuwse gekweekte Zomerklok, de Leucojum aestivum ‘Gravetye Giant’ bloeit al uitbundig terwijl de wilde soort begint te bloeien. De Gravitye Giant is gekweekt door de bekende Engelse schrijver William Robinson die het ‘bostuinieren’ propageerde, dat wil zeggen dat je planten zoals de Zomerklok of Narcissen of andere planten laat verwilderen in een parkbos zoals die aangelegd zijn in de tijd van de Engelse landschapsstijl. Deze planten passen dus goed in negentiende eeuwse slingertuinen in ons land. De gekweekte variant is wat groter dan de wilde en bloeit langer. De bloemen van het Zomerklokje lijken veel op die van de Lenteklok, ze zijn  alleen wat kleiner en komen voor in een klein trosje aan het eind van de hogere bloemstengel, terwijl de Lenteklok één of hooguit twee bloemen aan een stengel heeft. De lenteklokjes bloeien ook eerder en zijn nu uitgebloeid. Zomerklokken houden van een behoorlijk vochtige bodem. De wilde soort komt in Nederland wel voor in rietlanden.

Knikkende vogelmelk in de Pastorietuin in Easterein

Knikkende vogelmelk in de Pastorietuin in Easterein

 

 

Op verschillende locaties begint de Knikkende vogelmelk te bloeien. Het mooist komt het grijs-wit van de bloemen uit tussen andere vegetaties.

Dichtersnarcis en de'Cardamine', Bolletjeskers, bij Philippusfenne

Dichtersnarcis en de’Cardamine’, Bolletjeskers, bij Philippusfenne

Philippusfenne meldt dat dit jaar alle soorten Narcissen vrijwel gelijktijdig bloeien. Zelfs de Dichtersnarcis staat al in bloei. Dit is een soort die normaliter veel later in het voorjaar bloeit. De verschillen in bloeitijd kunnen dus groot zijn tussen het ene of andere jaar, dit is dan ook een belangrijke reden dat we deze stinzenflora monitor zijn begonnen. Ook bij de Schierstins kunt u de bloeiende Dichternarcis bewonderen. Deze plant komt overigens massaal voor op sommige alpenweiden boven het meer van Geneve in de buurt van Vevey. Alleen bloeien ze daar veel later. Op de site Météo des Narcisses: http://www.narcisses.com/index.php?l=fr kunt u zien hoe het staat met de bloei. In Montereux viert men de bloei van deze Narcissen met het ‘Fête des Narcisses’. Een bloeiende alpenwei met Dichtersnarcis noemt men daar ‘La Neige de May’, de sneeuw van mei.

Kievitsbloemen, Slanke sleutelbloem, Bosanemoon en Zomerklokje bij Hackfort

Kievitsbloemen, Slanke sleutelbloem, Bosanemoon en Zomerklokje bij Hackfort

Hackfort meldt dat de Kievitsbloemen nu massaal bloeien langs de beek. ‘De lila en wit geblokte klokken wiegen in de wind, hier en daar afgewisseld met de witte bloemen van de zomerklokjes en de lichtgele primula’s.’

Slanke sleutelbloem bij Stinze Stiens

Slanke sleutelbloem bij Stinze Stiens

Slanke sleutelbloem en Wit hoefblad bij de Schierstins

Slanke sleutelbloem en Wit hoefblad met op de achtergrond Gevlekt longkruid bij de Schierstins

Ook bij Stinze Stiens staat de Slanke sleutelbloem, die op stinzenplantenterreinen thuishoort, mooi langs een smal pad langs de cirkel waar vroeger de moestuin was.

Keizerskronen bij Jongemastate

Keizerskronen bij Jongemastate

De Keizerskroon is een plant die op sommige stenige berghellingen van Iran of omgeving massaal in het wild voorkomt. Dit heel aparte bolgewas werd al lang geleden geïntroduceerd als tuinplant en inmiddels zijn er ook allerlei variëteiten van gekweekt. Van der Ploeg meldt al dat deze planten bij  Jongemastate voorkomen. Op dit moment staan deze planten volop in bloei.

Keizerskronen bij Stinze Stiens

Keizerskronen bij Stinze Stiens

Bij Stinze Stiens hebben we deze soort vorig jaar ingebracht op de hoogste plek van de tuin, waar vroeger een rietgedekt prieeltje stond. In de negentiende eeuwse tuinstijl werd deze soort vaker op het hoogtepunt van een bolvormig perkje geplant, dat dan weer onderdeel was van een groter perk.

Keizerskroon in: Dodonaeus, Purgantium …, 1574

Keizerskroon in: Dodonaeus, Purgantium …, 1574

Activiteiten april*:

Stinze Stiens: Ontvangst groepen (vanaf 8 personen) in Pakhûs SOLO Smelbrêge 9, Stiens) op afspraak: ‘Praatsje oer stinzenblomkes en de Vlaskamptún’  en aansluitend een stinzenstruin door de tuin. Toegang € 5 pp. incl. koffie/thee en iets erbij. Aanmelding via: stinze.stiens@icloud.com. Voor info en data klik hier.

Dekema State Jelsum: 8 en 9 april Museumweekend. 22 april Voorjaarsfair: met een stinzenplantenzoekkaart maakt u tijdens deze evenementen zelf een rondgang. Voor prijzen, openingstijden en activiteiten zie de website

Martenastate Koarnjum:  Wandelexcursies en cursussen Natuurfotografie Stinzenflora. Voor data, prijzen en aanmelding zie de website van It Fryske Gea. 22 april Voorjaarsfair.

Schierstins Feanwâlden: 7, 8 en 9 april Museumweekend, 13.30 u. – 17.00 u. Gratis rondleidingen door tuin en gebouw.

Stinze Stiens: 30 april Open tuindag met om 13.00 u. ‘Praatsje’  in het Pakhûs SOLO (toegang € 5 pp. incl. koffie/thee en iets erbij; Smelbrêge 9, Stiens) en aansluitend een stinzenstruin door de tuin (aanmelden niet nodig). Van 14.00 – 16.00 u. is de tuin ook voor anderen open en is de toegang gratis.
Ontvangst groepen (vanaf 8 personen) in Pakhûs SOLO op afspraak. Aanmelding via: stinze.stiens@icloud.com. Voor info en data klik hier.

*Wijzigingen voorbehouden. Raadpleeg altijd de websites van de deelnemers voor de meest recente informatie.

Mededelingen:

Stinze Stiens: Op 15 maart vertelden in het programma BinnensteBuiten (KRO-NCRV)  Trudy en Willem over tuinarchitect Gerrit Vlaskamp, over de stinzenblomkes in hun tuin in Stiens en op het St. Vituskerkhof. De uitzending terugzien? Klik hier.

De Dorpskerk Huizum viert het voorjaar met een fototentoonstelling, een lezing en een wandeling“Stinzeblomkes it jier troch”. Opening: zaterdag 1 april. De Dorpskerk is om 13.30 u. open en dan kan het Baarhuisje en het graf van dr.J.Botke worden bezichtigd. Deze introduceerde in 1932 de naam ‘stinsplanten’ waarvan de huidige naam stinzenplanten is afgeleid. Om 14.00 u.: lezing door Willem van Riemsdijk. Om 15.00 u. een wandeling met IVN-natuurgids Betty Kooistra rondom de Dorpskerk en langs de Potmarge. Er wordt niet alleen naar stinzenplanten in de directe omgeving van de kerk gezocht, maar naar alles wat het beginnende voorjaar te bieden heeft. Voor de wandeling graag even aanmelden bij dorpskerkhuizum@gmail.com . De tentoonstelling is op en op 1, 8 en 15 april, van 13.30 – 17.00 u. te bezichtigen. Foto’s ter beschikking gesteld door:  Stinze Stiens.

Thijsse’s Hof, Bloemendaal: Op 2de Paasdag, 17 april, de jaarlijkse IVNZK Stinsenplantendag. Buiten en binnen kunt u genieten van stinsenplanten. Tussen 11:00 en 16:00 uur zijn er elk uur rondleidingen van circa 3 kwartier onder begeleiding van natuurgidsen van het IVN. Tegelijkertijd zijn er voor kinderen speurtochten door de tuin met onder andere spannende verhalen over deze planten. In het instructielokaal is een tentoonstelling ingericht en worden presentaties (vanaf 11:30 uur) gegeven met allerlei weetjes en bijzonderheden over onze voorjaarsbloemen. Scholieren van het Sterrencollege Haarlem geven workshops speciaal voor kleuters waarin zij bloembolletjes gaan planten in potjes en fantasierijk verpakken voor thuis. Voorafgaand aan of na afloop van de (kinder-)excursies en workshops kunt u rondkijken bij de stands met antiquarische plantenboeken, bol- en knolgewassen, wilde planten, zoek- en ansichtkaarten of een kijkje nemen in een speciaal voor deze dag samengesteld herbarium met zeldzame wilde en stinsenplanten. Ook voor de inwendige mens wordt gezorgd. Thijsse’s Hof bevindt zich aan de Mollaan 2 in Bloemendaal. Voor meer informatie, klik hier.

De Museumfederatie Fryslân biedt een nieuw lesprogramma aan voor onder- midden- en bovenbouw van het Primair Onderwijs: Stins! ‘Friese kastelen en hun bijzondere bewoners’. Hierin is ook aandacht voor de stinzenplanten. De Stinzenflora-monitor heeft hieraan bijgedragen door informatie en foto’s ter beschikking te stellen. Stins! is een project van Stichting Staten & StinzenLandschapsbeheer FrieslandMuseumfederatie FryslânSteunpunt Monumentenzorg Fryslân en Keunstwurk. Het hele lesprogramma is te bekijken via deze link. Voor een beschrijving klik hier.