De Bostulp, 'KENINGIN FAN DE STINZEBLOMKES' op Jongemastate

De Bostulp, ‘KENINGIN FAN DE STINZEBLOMKES’ op Jongemastate.

De temperatuur was de afgelopen week vrij laag waardoor de ontwikkeling van de stinzenplanten langzaam is gegaan. Momenteel is het op de meeste plekken een hoogtepunt voor de bloei van de bostulp die wij vorig jaar hebben gekroond tot ‘KENINGIN FAN DE STINZEBLOMKES’.

Stinzenflora-monitor Kalender 17.16 Klik op afbeelding om te vergroten

Stinzenflora-monitor Kalender 17.16 Klik op afbeelding om te vergroten

Deze soort heet in Frankrijk de Tulipe de vigne, of Wijngaardtulp, omdat ze daar tussen de druivenstruiken groeit en bloeit, althans op plekken waar deze soort beschermd is (Zie de Stinzenflora-monitor 23 april 2015, week 17). Het ‘Bos’ deel van de naam slaat niet op het feit dat de soort in het bos groeit, maar op het feit dat het een wilde tulp is, die houdt van de volle zon. In het Fries heet deze soort de Wylde tulp.

Flora Batava, deel V, afb. 377,

J. Kops en H.C. van Hall, Flora Batava, deel V, afb. 377, Amsterdam (J.C. Sepp en zoon) 1828.

In de Flora Batava van 1828 wordt deze de ‘Gele tulp’ genoemd en er worden diverse vindplaatsen van de Bostulp in Nederland vermeld. De groeiplaats wordt omschreven als bosachtige weiden. Gemeld wordt dat Beucker Andreae de Bostulp heeft gevonden in Ferweradeel en Weidum. In de buurt van Hoorn was ook een grote vindplaats. In deze Flora wordt gesteld dat er geen twijfel is dat deze soort tot de inheemse flora moet worden gerekend. Tegenwoordig wordt dit inzicht niet gedeeld. Met Beucker Andreae wordt Mr. Daniel Hermannus Beucker Andreae bedoeld (1772-1828). Hij was een jurist met een brede wetenschappelijke belangstelling. In 1804 ging hij wonen op de buitenplaats Schatzenburg, die hij in 1809 verkocht, waarna hij een tijd in Ferwerd heeft gewoond. Zijn grootste interesse was de botanie en hij bezat een mooi herbarium van vooral Friese flora ( https://historischcentrumleeuwarden.nl/stad/personen/11-import/1391-familie-beucker-andreae ). In de Flora Frisica van 1840 geschreven door de Leeuwarder apotheker Bruinsma, worden naast de vindplaatsen gebaseerd op de vermelding van Beucker Andreae ook genoemd: ‘de Prinsentuin in Leeuwarden, de Sixma-state bij Huizum, te Stiens, te Jelsum en menigvuldig te Kornjum onder de bomen’. De Flora Batava meldt verder dat de bloem open gaat om tien uur in de ochtend (elf uur zomertijd).

Flora Batava

J. Kops en H.C. van Hall, Flora Batava, deel V, tekstfragment bij afb. 377, Amsterdam (J.C. Sepp en zoon) 1828. Klik op afbeelding om te vergroten.

Bostulp bij Stinze Stiens

Bostulp bij Stinze Stiens, foto genomen om 12.00 u.

Op Hackfort staat het prachtige veldje Kievitsbloemen op de helling bij de beek bij de Watermolen er nog mooi bij. Te verwachten is dat de Kievitsbloemen de komende week langzaam zullen uitbloeien. De blauwe anemonen bloeien ook nog steeds.

Blauwe anemoon (Anemone apennina) bij Philippusfenne

Blauwe anemoon (Anemone apennina) bij Philippusfenne

Jongemastate in Raerd meldt dat behalve de Bostulp ook de Keizerskronen en Zomerklokken nog mooi bloeien. De Bloedzuring die daar groeit op een half vermolmde boomstam breidt zich nu ook uit naar andere plekken in het parkbos.

Bloedzuring op Jongemastate

Bloedzuring op Jongemastate

Paardenbloem op Jongemastate

Paardenbloem op Jongemastate

Dotterbloemen bij Philippusfenne

Dotterbloemen bij Philippusfenne

Er valt meer te genieten op de diverse terreinen zoals van de Dotterbloemen op Jongemastate, Hackfort en Philippusfenne. En Jongemastate stuurde zelfs een fraaie foto van een Paardenbloem, die ook bij Stinze Stiens op plekken waar we wat ‘gerommeld’ hebben opeens te voorschijn komt.

Narcis, vermoedelijk Holland's Glory bij Stinze Stiens

Narcis, vermoedelijk Holland’s Glory, bij Stinze Stiens

Bij Stinze Stiens werd weer een narcis ontdekt, nummer 16, die we nog nooit hier gezien hadden, vermoedelijk de Holland’s Glory, maar we zoeken verder naar de soortnaam.

Narcis Mrs. Langtry bij Hackfort

Narcis Mrs. Langtry bij Hackfort

Bij de Schierstins staat de Dichtersnarcis nog mooi in bloei en op Hackfort de narcis Mrs. Langtry, een oude cultivar (1869) die al heel lang bij Hackfort voorkomt.  De Prachtframboos bloeit bij Stinze Stiens nog steeds fraai.

Daslook bij Stinze Stiens

Daslook bij Stinze Stiens

Soorten die er aan staan te komen zijn de Daslook, het Haarlems klokkenspel en de Boshyacint. Komende week zullen van deze soorten afhankelijk van het weer steeds meer bloemen te zien zijn.

Haarlems klokkenspel in knop bij de Schierstins

Haarlems klokkenspel in knop bij de Schierstins

Activiteiten april*:

Dekema State Jelsum:  22 april Voorjaarsfair: met een stinzenplantenzoekkaart maakt u tijdens deze evenementen zelf een rondgang. Tuinbaas Wim Hoogendam houdt twee keer, om 11.00 uur en om 15.00 uur, een lezing: ‘Dekema State door de seizoenen heen’
U kunt ook vragen over de tuin stellen. Voor prijzen, openingstijden en activiteiten zie de website

Martenastate Koarnjum:   22 april Voorjaarsfair. Zaterdag 22 april:
10.00 – 12.00 uur Stinzenflora met Geert de Vries –  It Fryske Gea [volgeboekt]
12.00 – 14.00 uur Fryske Lunch in de Túnmanswente á € 10,- per persoon
13.30 uur rondleiding “Martenastate: verleden en toekomst”
13.00 – 14.30 uur “Stinzenflora spotten”
14.00 – 15.00 uur WildplukWandeling

Stinze Stiens: 30 april Open tuindag met om 13.00 u. ‘Praatsje’  in het Pakhûs SOLO (toegang € 5 pp. incl. koffie/thee en iets erbij; Smelbrêge 9, Stiens) en aansluitend een stinzenstruin door de tuin (aanmelden niet nodig). Van 14.00 – 16.00 u. is de tuin ook voor anderen open en is de toegang gratis.
Ontvangst groepen (vanaf 8 personen) in Pakhûs SOLO op afspraak. Aanmelding via: stinze.stiens@icloud.com. Voor info klik hier.

*Wijzigingen voorbehouden. Raadpleeg altijd de websites van de deelnemers voor de meest recente informatie.

Mededelingen:

Stinze Stiens: Op 15 maart vertelden in het programma BinnensteBuiten (KRO-NCRV)  Trudy en Willem over tuinarchitect Gerrit Vlaskamp, over de stinzenblomkes in hun tuin in Stiens en op het St. Vituskerkhof. De uitzending terugzien? Klik hier.

De Museumfederatie Fryslân biedt een nieuw lesprogramma aan voor onder- midden- en bovenbouw van het Primair Onderwijs: Stins! ‘Friese kastelen en hun bijzondere bewoners’. Hierin is ook aandacht voor de stinzenplanten. De Stinzenflora-monitor heeft hieraan bijgedragen door informatie en foto’s ter beschikking te stellen. Stins! is een project van Stichting Staten & StinzenLandschapsbeheer FrieslandMuseumfederatie FryslânSteunpunt Monumentenzorg Fryslân en Keunstwurk. Het hele lesprogramma is te bekijken via deze link. Voor een beschrijving klik hier.