Haarlems klokkenspel bij Martenastate.

Haarlems klokkenspel bloeit volop bij Martenastate.

Het seizoen van de bloei van de stinzenplanten loopt op zijn eind. Het prachtige Haarlems klokkenspel is zo ongeveer de hekkensluiter. Dat wil niet zeggen dat er verder niet veel te beleven is op de diverse terreinen. 

Kalender 2019 week 18
Wit hoefbladBosanemoonGevlekt longkruidKnikkende vogelmelkZomerklokjeKievitsbloemWilde hyacintGevlekte aronskelkDaslookHaarlems klokkenspelDichtersnarcisGewone vogelmelk
Dekema State
Hackfort
Jongemastate
Martenastate
Martenatuin
Philippusfenne
Schierstins
Stinze Stiens

Bloei: begin volop afnemend
Aanwezig: hier en daar regelmatig massaal

Stinzenflora-monitor Kalender 2019 week 18. Scroll horizontaal om alle planten te zien. Meer weten over een terrein of stinzenplant? Klik op de naam in de tabel.

De gracht bij Park Jongemastate.

Bloeiende Meidoorns langs de gracht bij Park Jongemastate.

Witte dovenetel in Park Jongemastate.

Er bloeit nu veel Witte dovenetel in Park Jongemastate.

Bloeiende Meidoorn, Witte dovenetel en Fluitenkruid op Jongemastate zijn zeker de moeite waard. Wat betreft de stinzenplanten die nu bloeien kan zoals eerder al aangegeven de concurrentie met andere soorten er voor zorgen dat de bloei van de stinzenplanten nog nauwelijks te zien is. De vraag is of dit op wat langere termijn op te lossen is door middel van een aangepast beheer.

Daslook bij de kastanjelaan bij Dekema State

Daslook (en Zevenblad) bij de kastanjelaan bij Dekema State.

Wilde hyacint, Lievevrouwebedstro en Daslook in het bos van Dekema State.

Wilde hyacint, Lievevrouwebedstro en Daslook in het bos van Dekema State.

Bij Dekema State bloeit Daslook volop, deels in concurrentie met Zevenblad, ook heeft de Wilde hyacint zich de afgelopen jaren uitgebreid. Gewone vogelmelk die nu bloeit probeert ook boven concurrerende planten uit te komen. Als dat lukt zijn de witte sterretjes in de zon prachtig om te zien.

Knikkende vogelmelk en Spaanse hyacinten op Hackfort.

Knikkende vogelmelk en Spaanse hyacinten op Hackfort.

Bij Hackfort is nu de combinatie van recent geplante Knikkende vogelmelk en Wilde Hyacint tegelijk in bloei te zien. Deze combinatie zul je niet zien op terreinen waar de Knikkende vogelmelk al veel langer staat, omdat die daar al een tijdje is uitgebloeid. De nu bloeiende variëteit heeft volgens Stinze Stiens een wat donkerder blad, de bloemstengels zijn minder hoog, en de bloemen zijn wat donkerder groengrijs dan de vroegbloeiende variant. De verwachting is dat de bloei van de Wilde hyacint de komende week zal aflopen.

Haarlems klokkenspel bij de Schierstins.

Op vele plaatsen duikt Haarlems klokkenspel op bij de Schierstins. Ook wat Gewone vogelmelk ertussen.

De Schierstins meldt dat het Haarlems klokkenspel op meer plaatsen opduikt dan vroeger het geval was. Martenastate meldt dat de bloei van het Haarlems klokkenspel, dat nu volop bloeit, minder is dan vorig jaar.

Haarlems klokkenspel op Landgoed Beeckestijn. Foto Stinze Stiens.

Haarlems klokkenspel op landgoed Beeckestijn. Foto Stinze Stiens.

Haarlems klokkenspel op landgoed Beeckestijn. Foto Stinze Stiens.

Haarlems klokkenspel op landgoed Beeckestijn. Foto Stinze Stiens.

Wij waren deze week op langoed Beeckestein bij Velsen samen met Edwin Visser, van de website haarlemsklokkenspel.nl Langs de brede lanen die omzoomt zijn met dubbele rijen Lindenbomen bloeit het Haarlems klokkenspel in een goed jaar massaal onder en tussen deze bomen. Dit is vermoedelijk de rijkste vindplek momenteel in Nederland van het Haarlems klokkenspel. De bloei was dit jaar echter nog geen 10% van wat het vorig jaar was. Edwin vermoedt dat dat komt omdat het zo droog was in de periode dat de plant de energie stopt in de bolletjes, waardoor dit proces niet goed verloopt. De bladeren sterven dan vroeger af dan normaal. Wat ook opviel was dat het Lindenblad nog niet helemaal verteerd was. Op deze zandgronden gaat dit afbraakproces veel langzamer dan op de rijkere klei gronden in Friesland. Vroeger was er ook een zeer rijke vegetatie van Haarlems klokkenspel op het voorplein van Huis te Manpad in Heemstede onder de Lindenbomen. De bomen zijn inmiddels vervangen, het gras is dichter geworden en het Haarlems klokkenspel kan deze toegenomen concurrentie niet goed aan.

Dichtersnarcis in de boomgaard bij Dekema State.

Dichtersnarcis in de boomgaard bij Dekema State.

Een plant die de laatste jaren op diverse terreinen is aangeplant is de Dichtersnarcis, die nu ook bloeit, zoals te zien in de boomgaard bij Dekema State, op Hackfort en in de Martenatuin.

bijgoed donkere ooievaarsbek bij Dekema State

Donkere ooievaarsbek (Geranium phaeum) bij Dekema State.

Overzicht met Donkere ooievaarsbek Martenatuin(Franeker)

Overzicht met Donkere ooievaarsbek (Geranium phaeum) Martenatuin(Franeker).

De Donkere ooievaarsbek bloeit nu, net als de Hartbladzonnebloem (Doronicum pardalianches). De Weegbreezonnebloem (Doronicum plantagineum) die hier veel op lijkt bloeit al wat langer. De Hartbladzonnebloem staat bij Philippusfenne en Stinze Stiens. Stinze Stiens heeft ook een mooie pol Weegbreezonnebloem.

Weegbreezonnebloem (Doronicum plantagineum) op landgoed Elswout.

Hartbladzonnebloem (Doronicum pardalianches) op landgoed Elswout.

Weegbreezonnebloem (Doronicum plantagineum) op landgoed Elswout. Foto Stinze Stiens.

Hartbladzonnebloem (Doronicum pardalianche) op landgoed Elswout. Foto Stinze Stiens.

Op landgoed Elswout, bij Overveen, komen ook een paar mooie plekken met vermoedelijk Hardbladzonnebloem voor, vooral langs de waterkant. 

Schlosspark Jever. Foto Stinze Stiens.

Schlosspark Jever. Foto Stinze Stiens.

Schlosspark Jever. Foto Stinze Stiens.

Schlosspark Jever. Foto Stinze Stiens.

Afgelopen week hebben we een aantal bijzondere terreinen in Noord Duitsland bezocht. Over Gottorf berichtten we vorige week al even kort. Deze ‘Stinzenpflanzen‘ reis heeft weer aanleiding gegeven tot een nieuwe blog met een verslagje, enkele overpeinzingen en wat historische informatie. Dit kan inspiratie geven voor hoe je met historisch groen en stinzenplanten om kunt gaan. Om te lezen klik hier.

Schlosspark Evenburg in Leer. Foto Stinze Stiens.

Schlosspark Evenburg in Leer. Foto Stinze Stiens.

Afhankelijk van de aard van het terrein en van wat je nastreeft zijn er heel verschillende oplossingen mogelijk. Het kan ook een uitdaging zijn om er voor te zorgen dat na de bloei van de stinzenplanten er nog voldoende is te beleven niet alleen voor de mens, maar ook voor de hommels, bijen en vlinders. 

Trudi Woerdeman, foto's Geert Overmars, Tuinieren met Stinzenplanten, Laag-Keppel (De Warande) 2018.

Trudi Woerdeman, foto’s Geert Overmars, Tuinieren met Stinzenplanten – Vreugde van een vroege lente, Laag-Keppel (De Warande) 2018.

Als u dit seizoen geïnspireerd bent geraakt en zelf wilt tuinieren met stinzenplanten kunt u ook kunt u ook gebruik maken van het boek Tuinieren met Stinzenplanten, geschreven door de bekende Trudi Woerdeman, met veel informatie, waarvan pas een tweede druk is verschenen. Een aanrader! Het lijkt er op dat de tweede druk alweer bijna is uitverkocht! Dus als u geïnteresseerd bent, wacht dan niet te lang.

Activiteiten:

De deelnemers aan de Stinzenflora-monitor organiseren in het stinzenflora seizoen verschillende activiteiten. De activiteiten die nu bekend zijn worden hier onder vermeld. ‘Open tuinen’ bij particuliere tuinbezitters worden vaak kort van te voren vermeld in deze kalender en op de websites van de deelnemers. Openstelling is afhankelijk van de bloei van de stinzenplanten en het weer.
Voor mogelijkheden van (groeps)bezoek kunt u contact opnemen met de betreffende deelnemer. Gegevens: zie TERREINEN

In de media:

Maartnummer van Groei & Bloei over Stinze Stiens.

Maartnummer 2019 van Groei & Bloei over Stinze Stiens.

Aandacht voor stinzenflora en de Stinzenflora-monitor in de landelijke media. Landelijk is er steeds meer aandacht voor stinzenflora en de Stinzenflora-monitor. In Roots magazine verscheen een mooi artikel gewijd aan een ‘spetterend bloemenfeest’ en een ‘ommetje’ van 5,6 km.langs Dekema State en Martenastate. Het maartnummer van Groei & Bloei besteedde 8 pagina’s aan Stinze Stiens. En Zaterdag 2 maart verscheen een groot artikel in NRC Handelsblad n.a.v. de Stinzenflora-monitor en de onlangs door PostNL uitgegeven ‘stinsenflora’postzegels.

Mededelingen:

Boek 'Martenastate

Boek ‘Martenastate Proeftuin van het paradijs?, achtergrond kerk Koarnjum.

Nieuw boek Martenastate (Koarnjum): November 2018 verscheen een prachtig nieuw boek over Martenastate: ‘Martenastate, proeftuin van het paradijs?’ (Wijdemeer, Leeuwarden) Het staat vol verhalen door uitstekende auteurs over de families die er woonden en de rijke geschiedenis van het landgoed en de state onder redactie van Henk Popma en Tjitte Kamminga.

hoofdstuk Willem van Riemsdijk over stinzenflora.

Boek ‘Martenastate. proeftuin van het Paradijs?’, hoofdstuk Willem van Riemsdijk over stinzenflora.

Willem van Riemsdijk schreef een hoofdstuk over de ‘Cultuurhistorie van de stinzenflora en het voorkomen ervan ook Martenastate’. Op basis van historisch bronmateriaal beschrijft hij de geschiedenis van de stinzenflora vanaf de 16e eeuw tot heden, dit alles in relatie tot de bijzondere geschiedenis van de stinzenflora op Martenastate die zeker honderden jaren teruggaat. Het hoofdstuk is rijk geïllustreerd met foto’s onder meer uit middeleeuwse kruidenboeken en de latere Florilegia.