Kievitsbloemen in de Pastorietuin in Easterein. Op de achtergrond de Martinikerk.

Kievitsbloemen in de Pastorietuin in Easterein. Op de achtergrond de Martinikerk.

De Kievitsbloemen staan op verschillende locaties rijk te bloeien.

Kievitsbloem met 4 bloemen bij Stinze Stiens.

Kievitsbloem met 4 bloemen bij Stinze Stiens.

Kievitsbloem met vertakking halverwege de stengel bij Stinze Stiens.

Kievitsbloem met vertakking halverwege de stengel bij Stinze Stiens.

In het wild is er meestal maar één bloem per plant en soms twee. Bij Stinze-Stiens komen er regelmatig exemplaren met drie of zelfs vier bloemen per stengel voor, waarbij alle bloemen bovenaan de hoofdstengel zitten. Ook is er een plant met drie bloemen in de top en twee halverwege de hoofdstelling met elk een eigen bloemstengeltje.

Tegel Kievitsbloem met enkele bloem. 17e eeuw.

Tegel Kievitsbloem met enkele bloem. 17e eeuw. Particuliere collectie.

Tegel met Kievitsbloemen, vertakt midden aan de stengel.

Tegel met Kievitsbloemen, vertakt midden aan de stengel.17e eeuw. Particuliere collectie.

Tegel met Kievitsbloem met 4 bloemen bovenaan aan de stengel.

Tegel met Kievitsbloem met 4 bloemen bovenaan aan de stengel. 17e eeuw. Bron: http://www.groenehartvertellingen.nl/Pagina/tegels-goudsebloem-kievitsbloemdubbel-onbekend.htm

Tegel met Kievitsbloem met twee bloemen bovenaan de stengel.

Tegel met Kievitsbloem met twee bloemen bovenaan de stengel. 17e eeuw. Bron: http://www.groenehartvertellingen.nl/Pagina/tegels-goudsebloem-kievitsbloemdubbel-onbekend.htm

Interessant is dat op zeventiende-eeuwse tegels de Kievitsbloem een populair onderwerp was en daarop zie je planten met in de top, één, twee of drie bloemen en ook planten met twee bloemen tegenover elkaar aan de hoofdstengel op dezelfde wijze als de plant die in Stiens is aangetroffen. Het is interessant om te zien dat er overeenkomsten zijn tussen Kievitsbloemen in tuinen in de zeventiende eeuw en die in een hedendaagse tuin. Het is bekend dat planten zich verschillend kunnen ontwikkelen al naar gelang het milieu waarin ze groeien.

Stinzenflora-monitor 2016 week 16 (Klik op afbeelding om te vergroten)

Stinzenflora-monitor 2016 week 16 (Klik op afbeelding om te vergroten)

Keizerskroon op Jongemastate.

Keizerskroon op Jongemastate.

Holwortel en Bostulp op Jongemastate.

Holwortel en Bostulp op Jongemastate.

Op de Jongemastate bloeien nu de Keizerskronen, familie van de Kievitsbloem, volop.

Als u nog Holwortel mooi wilt zien bloeien dan kunt u nog op de Jongemastate terecht, op de overige plekken is die al ver over het hoogtepunt heen. Volgende keer zullen we meer aandacht besteden aan verschillende planten uit de Look familie (Allium). Het Driekantig look, ook aanwezig op Jongema state en Stinze Stiens staat al in bloei, en de Daslook zal binnenkort gaan bloeien. Op Hackfort kunt u bloeiende Witte  klaverzuring aantreffen, een prachtig plantje dat in Nederland in het wild voorkomt en op de Rode lijst staat. Het bloemetje is witachtig met een mooie dunne paarse aders.

Zomerklokjes, en op de achtergrond, Kievitsbloemen bij de beek en watermolen op Hackfort.

Zomerklokjes, en op de achtergrond, Kievitsbloemen bij de beek en watermolen op Hackfort. Foto: © J. Gotink-Gillis.

Wit hoefblad bij de Schierstins.

Wit hoefblad bij de Schierstins. Foto: Harm Woelinga.

Ook is er Grote muur met zijn witte stervormige bloemetjes. Deze plant komt in Nederland ook in het wild voor net als trouwens het Zomerklokje dat momenteel volop in bloei staat. Diverse soorten Narcissen staan ook nog in bloei, maar de Wilde Narcis is inmiddels uitgebloeid. Het Wit hoefblad dat in Stiens is uitgebloeid, bloeit nog volop bij de Schierstins. De Gevlekte aronskelk komt in bloei.

Bostulp op Martenastate.

Bostulp op Martenastate. Foto: Sjoerd Hogerhuis.

Vorige week kroonden we de Bostulp tot ‘Keningin fan de stinzeplanten’. Dus stinzenfloraliefhebbers gaan natuurlijk komende week ‘Keninginnedei’ vieren.

Bostulp op Philippusfenne.

Bostulp op Philippusfenne.

Nu kan het nog net want in enkele tuinen en op verschillende states lijken de Bostulpen hier en daar snel over het hoogtepunt heen te raken.

Excursie. Locatie: Martenatuin (Franeker) met Bostulp en Zomerklokjes.

Excursie Landschapsbeheer Friesland ‘Leven in een stinzentuin. In het midden: Heilien Tonckens. Locatie: Martenatuin (Franeker) met Bostulp en Zomerklokjes. Foto: Trudy van Riemsdijk – Zandee.

In het kader van de cursus ‘Leven in een stinzentuin’, georganiseerd door Landschapsbeheer Friesland, was er 16 april een excursie per bus onder leiding van Heilien Tonckens. Heilien gaf op elk bezocht terrein deskundig en kritisch commentaar op wat er te zien was. Ondanks het matige weer was de excursie zeer geslaagd, dankzij de bezielende leiding van Heilien. Op elke bezochte locatie waren bloeiende Bostulpen te zien.

Bostulpen langs de parallelweg Marssum-Dronrijp.

Bostulpen langs de parallelweg Marssum-Dronrijp. Excursie Landschapsbeheer Friesland ‘Leven in een stinzentuin’. Foto: Trudy van Riemsdijk-Zandee.

De meest bijzondere locatie is in de berm van de lokale weg tussen Dronrijp en Marssum waar over een behoorlijke afstand bijzonder veel en fraai bloeiende bostulpen voorkomen. De planten groeien op een naar het zuiden gericht talud van een sloot. Ze staan daar dus lekker warm in de zon in vermoedelijk behoorlijk vruchtbare grond. Het maaibeheer bestaat uit het klepelen van de berm waarbij het gras wordt fijn geslagen en de resten blijven liggen. Er is dus zeker geen sprake van een verschralingsbeheer. Boeiend om te zien en te ervaren.

De bustocht beviel uitstekend, veel terreinen konden zo in een dag rustig bekeken worden. Een dergelijk verzoek kregen we van twee dames uit Zeeland, Lianne Claassen en Marjolein Lubberts. Misschien een idee voor volgend jaar. Zij waren gestimuleerd door de Stinzenflora-monitor. Nu maakten ze zelf op 9 April een dagtocht langs diverse locaties in Friesland met stinzenplanten. Hieronder een deel van een verslagje van hun bevindingen dat ze ons toestuurden:

‘Vanaf januari kent elke maand zijn een eigen bloemenpracht. Kortom in het voorjaar bloeit niet alles tegelijk, maar iedere maand is er weer iets anders. En dat is boeiend, want dit geeft variatie aan de maanden. Op de https://stinze-stiens.nl/stinzenflora-monitor kan je volgen waar, wanneer, wat bloeit.

Wij waren zeer onder de indruk van de passie van de familie Lutz en familie van Riemsdijk. Beide hebben een particuliere tuin in respectievelijk Kollum en Stiens. Met veel aandacht en opmerkzaamheid werken zij in hun paradijs. Bovendien hebben zij een bijzonder gevoel voor ontstaansgeschiedenis. In de tuinen van de bijzondere herenhuizen troffen we een indrukwekkend exemplaar van de Kaukasische vleugelnootboom en bijzondere plantjes b.v. Cyclamen aan. Zowel de familie Lutz als de familie van Riemsdijk wonen in een historisch pand. Hiervoor verwijzen we naar de websites: Kollum: www.philippusfenne.nl en Stiens: www.stinze-stiens.nl 

Lianne en ik zijn geraakt door de historische waarde, de kracht, de bloei en het wonder dat die bolletjes decennialang elk voorjaar weer met hun kopjes boven de aarde te voorschijn komen.’ 

Joke Scheffer (tekst), Johan de Haan (tekeningen), Mûske fan Martena, Koarnjum (ed. Túnmanswente) 2016.

Joke Scheffer (tekst), Johan de Haan (tekeningen), Mûske fan Martena, Koarnjum (ed. Túnmanswente) 2016.

Joke Scheffer (tekst), Johan de Haan (tekeningen), Mûske fan Martena, Koarnjum (ed. Túnmanswente) 2016.

Joke Scheffer (tekst), Johan de Haan (tekeningen), Mûske fan Martena, Koarnjum (ed. Túnmanswente) 2016.

Bij de Túnmanswente bij Martenastate kwamen we een aardig boekje voor kinderen tegen. Het is in het Fries en daar te koop. Op een speelse manier laat het kinderen de diverse stinzenplanten ontdekken. De kinderen kunnen de plaatjes zelf inkleuren. De titel is Mûske fan Martena.

Hommel op Holwortel, Martenastate.

Hommel op Holwortel, Martenastate. Foto: Sjoerd Hogerhuis.

En de hommels … die komen aanvliegen als het lekker warm is.

Activiteiten in april 2016:

Dekema State23 april Voorjaarsfair, Groei en Bloei (10.00 -17.00 uur, gratis toegang)
Tuin- en brocantekramen, diverse activiteiten. O.a. maakt u met een stinzenplantenzoekkaart zelf een rondgang. Voor de volledige informatie zie de website.

Gegevens locaties zie: TERREINEN